Differences between the 3 ADHD types and their overlap with HSP
ADHD-I, ADHD-H, ADHD-C, ADD…. of ben ik gewoon HSP’er?
For many people, it is still unclear what exactly the terms ADD, ADHD and HSP mean and what the differences and similarities are. Hence this article in which I try to explain to you as clearly as possible what these terms mean, what they stand for and what they have in common.
For a start, ADD stands for Attention Deficit Disorder, which is actually an outdated term you will read more about in a moment. ADHD stands for Attention Deficit Hyperactivity Disorder and HSP for High Sensitive Person, also known as High Sensitive Personality and in Dutch as Hoog Sensitief Persoon simply reduced to high sensitivity.
De namen geven eigenlijk al direct aan dat het bij ADD en ADHD gaat om een “disorder” ofwel een disfunctioneren. Althans, zo is het sinds 1987 gedefinieerd in het psychiatrisch handboek de ‘DSM-3’ (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders). Hierin worden alle psychische aandoeningen met hun bijbehorende symptomen beschreven. Zie het als de bijbel voor psychiaters. Het eerste DSM boek werd trouwens al uitgebracht in 1952 en inmiddels zijn we al aangekomen bij de DSM-5 die in mei 2013 uitkwam. Steeds meer labels dus ;)
De term HSP (High Sensitive Person/Personality) geeft al aan dat het hier niet om een stoornis of aandoening gaat maar om een aangeboren persoonlijkheidskenmerk. Het blijkt dat zo’n 20% van de wereldbevolking hier in meer of mindere mate mee te maken heeft.
What types of ADHD do we know?
There are 3 types of ADHD. In alle gevallen krijg je dus de diagnose ADHD. Maar afhankelijk van je symptomen zul je passen in één van onderstaande types:
- Type 1 | ADHD – I (ADHD – Inattentive)
In het Nederlands zeggen we het “ADHD – Overwegend Onoplettend” type. Dit type noemen we voor het gemak ook wel ADD. This is because there is no hyperactivity that makes the H go away. This is not at all to say that someone with ADD can never be busy. The difference is just that you are not predominantly hyperactive as in the other types. The term ADD has actually been abolished but it talks a lot easier don't you think?
- Type 2 | ADHD – H (ADHD – Hyperactive/Impulsive)
Dit is in het Nederlands het “ADHD – Overwegend Hyperactieve en Impulsieve” type. Omdat er dus geen sprake is van “Attention Deficit”, maar enkel hyperactiviteit en impulsiviteit wordt dit voor het gemak ook wel eens HD named.
- Type 3 | ADHD – C (ADHD – Combined)
Dit is het gecombineerde type dat we in het Nederlands het “ADHD – Overwegend Onoplettend en Hyperactieve” type noemen. Dit type ADHD komt het meest voor en wordt in de volksmond eenvoudig ADHD genoemd. Hierbij gaat het dus om zowel de overwegend onoplettendheid als de hyperactiviteit en impulsiviteit. Ben je wel eens druk maar over het algemeen onoplettend dan is de kans groot dat je de diagnose ADHD – I (ADD) krijgt en niet het gecombineerde type. Je valt pas onder dit type 3 als de hyperactiviteit en impulsiviteit overmatig aanwezig zijn in combinatie met alle kenmerken van type 1.
Het maakt dus niet uit welk type op jou van toepassing is voor de diagnose ADHD. In alle gevallen krijg je de diagnose ADHD, maar afhankelijk van de symptomen die je hebt, zal de diagnose ADHD-I, ADHD-H of ADHD-C worden. Dus voor alle ADD’ers onder ons, officieel zijn we ADHD-I’ers ;)
Do I still have your attention? ;) If you can still handle it, read on below about the differences between these ADHD types and their overlap with HSP.
The difference between ADD and HD/ADHD
The difference of type 1 ADHD (ADD) from types 2 (HD) and 3 (ADHD) is that in type 1 (ADD) there is no continuous external or physical hyperactivity. In type 1, the hyperactivity is mainly in the mind. This is characterised by being constantly in thought as if the brain just won't stop. There is no calmness in the mind. These individuals generally like to withdraw for a while due to having to process too many stimuli and information. You also often notice fidgeting and fidgeting with things.
Type 2 (HD) en 3 (ADHD) uiten de drukte in het hoofd vooral op een hyperactieve manier naar buiten gericht. Over het algemeen kunnen zij niet stil zitten en staan dus voortdurend op uit hun stoel, lopen heen en weer, bemoeien zich graag met alles om hun heen en praten erg veel. Ze zijn meestal een stuk opvallender aanwezig. Niemand ontkomt aan de aanwezigheid van een ADHD’er type 2 en 3. Denk maar aan Jochem Meyer om een voorbeeld te noemen. Hij lijkt mij duidelijk een ADHD’er type 2 of 3 ;)
Zijn ADD’ers altijd stil en introvert?
Sommige mensen denken dat ADD’ers (type I) altijd stille introverte en dromende mensen zijn. Dit is niet waar. Dit is afhankelijk van je karakter en de omgeving waarin je bent opgegroeid. Net als alle mensen kunnen ook deze mensen soms druk en enthousiast zijn.
Ook mensen met ADHD type I (ADD) kunnen dus druk overkomen. Meestal zie je dit in vormen zoals moeilijk kunnen stilzitten zonder iets te doen. Alsof er altijd een gevoel van onrust in de persoon aanwezig is. Er wordt al snel ergens aan gefrummeld. Bijvoorbeeld aan spullen of het haar etc. Ook kun je merken dat ze snel van het één in het ander springen. Zowel tijdens gesprekken als bij het uitvoeren van taken. Dit komt omdat het brein continue met nieuwe gedachtes op de proppen komt. Bij dit type 1 zal je echter geen voortdurende hyperactiviteit opmerken.
Difference between HD and ADD/ADHD
Het verschil tussen type 2 (HD) met type 1 (ADD) en 3 (ADHD) is eigenlijk alleen dat de HD’ers geen last hebben van concentratieproblemen. Mensen van ADHD type 1 en 3 hebben hier juist wel enorm veel last van en dwalen snel af in gedachten als het onderwerp ze niet 100% boeit. Dit is enorm te merken op school, tijdens gesprekken, op het werk etc. Het is voor hen alsof hun concentratie op de gehele omgeving is gericht en niet op dat ene onderwerp wat op dat moment de aandacht van ze vraagt. Alle prikkels komen dus even hard binnen en dit zorgt geregeld voor heftige overprikkeling waardoor iemand van type 1 en 3 zich erg moe en uit het veld geslagen kan voelen.
The differences and similarities between the 3 ADHD types summarised
To simplify the above a bit, I will list below the biggest differences and similarities between the 3 ADHD types:
Differences in ADHD types
Verschillen type 1 ADHD – Inattentive (ADD) en type 3 ADHD – Combined (ADHD)
- Type 1 is more likely to withdraw sight while type 3 will be hyperactive on stimuli
- As a result, type 1 tends to come across as quiet while type 3 comes across as hyperactive and cannot sit still and usually talks a lot
Verschillen type 2 ADHD – Hyperactive/Impulsive (HD) met type 1 (ADD) en 3 (ADHD)
- Type 2 does not suffer from concentration problems
- Type 2 does not suffer from excessive overstimulation
Similarities in ADHD types
Overeenkomsten type 1 ADHD – Inattentive (ADD) en type 3 ADHD – Combined (ADHD)
- All stimuli from the environment come in equally hard
- Constantly many thoughts and busy-ness in the head
- Quickly overexcited
- Seeks external distractions
- Difficulty sitting still and doing nothing
- Regular impulsive outbursts
Overeenkomsten type 2 ADHD – Hyperactive/Impulsive (HD) met type 1 (ADD) en 3 (ADHD)
- Looking for external distractions
- Difficulty sitting still and doing nothing
- Regular impulsive outbursts
Let me not forget to mention that these are guidelines and, of course, there are always exceptions. In the end, everyone remains a unique person in their own right. Also of influence are the environment you come from, your intelligence, your own character, your genes and so on. In addition, additional diagnoses such as Autism, Asperger's, High Sensitivity, ODD, Dyslexia and you name them all often come into play. But there are also often secondary complaints a role such as social anxiety, burnout and depression. All these factors also affect a person's behaviour.
It also sometimes happens that someone was very busy and impulsive in childhood and was diagnosed with ADHD-C, while in later life the hyperactivity is no longer present. All the other characteristics are then usually still there, which is why someone then gets ADHD-I type in later life.
For comprehensive features of ADHD, find hier een lijst met kenmerken van ADD (ADHD – I) type 1 and a list of kenmerken van ADHD (ADHD – C) type 3 vind je hier.
The relationship between HSP, ADD and ADHD
Now that I have discussed ADHD and ADD, I will tell you what is the overlap in this with HSP. This is the biggest question for many people. From now on, I will only refer to ADHD types 1, 2 and 3 simply as ADHD.
Zoals ik al eerder aangaf is ADHD officieel opgenomen in de DSM als psychiatrische aandoening. Bij HSP is dit niet het geval en hebben we het puur over een eigenschap die bij zo’n 20% van de bevolking voorkomt.
It turns out that a lot of people who have ADHD are also highly sensitive. You see this a lot in families and households. For example, the mother has ADD, the father ADHD. The son is high-sensitive and has ADHD, one daughter is only high-sensitive and the other daughter has ADD. It is a mix that occurs in many families. In addition, it is also not rare for other labels to be present in the family such as Dyslexia, PDD-NOS, etc.
Dit komt denk ik grotendeels omdat mensen met HSP en ADHD elkaar aantrekken, omdat ze meer op eenzelfde golflengte zitten dan andere mensen. Zo creëer je op zijn beurt ook kinderen met dezelfde eigenschappen.
But why do these people attract each other and what do they have in common? You can read more about this below.
The similarities and differences between ADHD and HSP
A highly sensitive person has much stronger senses, so to speak than the average person. Hearing, seeing, smelling, tasting and feeling are experienced more intensely. This sensitivity quickly causes overstimulation. Associated complaints often include fatigue, inability to think clearly, feeling stressed, difficulty concentrating, memory problems, restlessness, tension, etc.
Mensen met ADHD kennen deze symptomen vaak maar al te goed en hebben net als HSP’ers ook de eigenschap dat prikkels veel harder worden ervaren. Niet zozeer omdat zij sterkere zintuigen hebben maar wel omdat zij alle prikkels even hard binnenkrijgen en daardoor overprikkeld raken.
Het grote verschil tussen ADHD en HSP is, dat iemand met enkel HSP, zich over het algemeen wel goed kan concentreren. Ook hebben zij minder last van continue drukte in het hoofd en chaotisch gedrag. Dit speelt in meer of mindere mate pas op wanneer een HSP’er erg overprikkeld raakt. Pas dan zorgt dit voor onrust en concentratieproblemen. Iets wat een ADHD’er vrijwel altijd ervaart.
Eigenschappen bij zowel ADHD als HSP
Other traits common to both ADHD and HSP that make these people attract each other are shown below:
- A strong sense of justice
- Quickly getting through to people
- Lots of daydreaming and/or fantasising
- Often perfectionist in nature
- Often happy to stand by others
- Een goed ontwikkelde intuïtie
- Thinking often in images and pictures
- Often very creative
Besides, it is also often the people with HSP and ADHD who face depression, burn-out, anxiety disorder and similar symptoms in their lives. This, too, makes them understand each other better and relate more to each other.
A complete overview of HSP kenmerken en meer informatie over HSP vind je hier.
When do you talk about ADHD and when about HSP?
You will now understand that people with ADHD and HSP attract each other because there are many similarities in the way they view the world. As a result, they will find it easier to get along and can understand each other better than the average person. This ensures that for generations new children have been born who often have both ADHD, and high sensitivity traits.
Bear in mind that this absolutely does not mean that someone with ADHD is also always highly sensitive and vice versa. In practice, you do often see this overlap. Especially if you look at it at family level. But unfortunately, I often hear around me that ADHD is wrongly diagnosed while the child turns out to be highly sensitive.
Would you like to know whether your child is actually HSP or perhaps has ADHD? Then read on.
The difference between HSP and ADHD
You can tell the difference between HSP and ADHD by a number of characteristics. The most important is concentration and attention. If you notice that your child constantly wanders off, does not listen well and quickly loses interest, this points in the direction of ADHD, especially type 1 or 3. What you also often see here is that these people constantly switch their activities. They start something, halfway through they see something else to do and start there. Once that is done, something else pops into their head to do and before they know it, they have started 10 things but nothing has been completed. This is also typical of ADHD.
Do you feel that concentration and attention are generally good, but it appears that the child withdraws quickly, seems quickly overexcited or out of sorts and precisely because of this become restless, busy and have concentration problems, then in many cases this could be due to high sensitivity.
Some final comments and tips for ADHD and HSP
I do think it is important to mention that nutrition can also play a huge role in the characteristics of ADHD and HSP. More information on voedingstips / diëten bij ADD, ADHD en HSP vind je hier.
Also read about the natural supplement LTO3 which so many people with ADHD and HSP appear to benefit from. For many, it helps very much with concentration, hyperactivity and fussiness in the head. It also tends to make people feel a lot more relaxed and in better spirits.
> Experience peace of mind thanks to this natural supplement
En wat is jouw kijk op al deze vormen van ADHD? Heb je misschien nog wat toe te voegen? Laat hieronder in een reactie vooral van je horen…
Dear ADDs, ADHDs and HSPs,
I am Jochem and have been diagnosed with ADD and am a high-sensitive (HSP). Over the past few years, I have done an enormous amount in the field of self-awareness exercises and self-healing. Partly because in 2011 I suddenly found myself dealing with CFS/ME, or chronic fatigue syndrome, overnight. This was really a big turning point in my life which meant I really had to start working on myself from now on.
To recover, I did have to learn a lot about myself. So I pretty much went to every therapist, coach but also alternative healer you can think of.
During my search for the right help, I gained a lot of valuable knowledge that gave me very good insights and caused me to heal more and more. Now I actually see my ADD more as a strength and can live with it much better.
A book that really opened my eyes is "The Davinci Method" by John Loporto. He approaches all our traits in such a beautiful way. This is really a eye-opener voor alle mensen met de diagnose ADD of ADHD. Dit boek was voor mij één van de grootste inspiratiebronnen om eind 2011 te beginnen met deze website. You can find more about John Loporto's inspiring book here. You can also see his inspiring video there in which he shares his message as an introduction to his book.
I hope this website will inspire you to look at the beautiful and powerful sides of ADD and ADHD, but of course also high sensitivity. Through all the information and tips and advice I give you the tools to be stronger with ADD, ADHD and HSP.
Wanneer jij die spirit in jezelf voelt en zelfverzekerd bent kun je een persoon zijn die voor de 'normale' mens erg inspirerend kan zijn. Een persoon met een nauwe verbintenis met het leven, een rijkelijk gevoelsleven, vol creativiteit, een ruim denkende geest, een sociaal wezen, betrouwbaar, humoristisch en met een zeer goede intuïtie. De rollen van je anders voelen zullen zich dan omdraaien. Maar loop je steeds vast en denk je vaak negatief over jezelf dan wordt je steeds negatiever beladen en vermoeider en blijven de bovenstaande mooie eigenschappen veelal op de achtergrond.
On my website, I share with you all the knowledge I have. The knowledge that can give you as an ADD, ADHD and HSP person a positive spin on your life. In doing so, I share all the information I have learned from coaches and therapists and from books, documentaries and interviews.
You can read more about me on the about me page.
Happy reading ADDcharacteristics.net
Greetings, Jochem.
Small addition. The new DSM (i.e. 5) will be written this way. This is to make it easier when reissued. Previously, this was still called bv III revisited. Now it will simply be 5.1, 5.2 etc. The DSM is not a diagnostic manual. It is an international classification system.
Hi Cora, thanks for your addition. You're right, DSM issues are indeed officially written in plain numbers these days. Will update that. Only, if the DSM is not a diagnostic manual, why does the abbreviation D of Diagnostic and M of manual stand for that? ;)
Hi Jochem,
I break my head over it.
With a probable diagnosis of autism
turns out I (aged 50) am probably actually highly sensitive,
In addition, I have an ADHD form
And in the process have CPTSS.
Once working on (certain) things, I often can't stop
en ik ga door en door en door, ook als ik er vierkant doorheen zit. Die hyperfocus dus…
Hoe kan ik dit zien vanuit het perspectief dat ADHD en HSP tegelijk voor kunnen komen bij mij? Een puzzel…
How does it usually manifest in someone with both ADHD and HSP????
I would love to know this (and much more).
Om “vergelijkingsmateriaal” te hebben.
I hope you can give me some clarification.
Thanks in advance,
Judith
Goed stuk! Wat ik alleen een beetje mis is de link naar hoogbegaafdheid, daar veel van de symptomen in beide gebieden aanwezig zijn. Ik ben nu 52 en heb zelf in 2009 mijn ADD diagnose gekregen. Ik stond stijf van de symptomen. Er ging een wereld voor me open. Heel veel dingen vielen ineens op hun plek. In die zelfde periode zat ik (wat achteraf duidelijk werd) ook midden in een zware burnout. Naarmate ik langer thuis zat en ik m’n leven stukje bij beetje weer op de rit kreeg, begonnen de symptomen af te nemen. Inmiddels zijn we 10 jaar verder en haal ik nog niet bijna het “vereiste” aantal symptomen waarop een ADD diagnose afgegeven kan worden. Wel bleef ik last houden van een aantal zaken, zoals het me moeilijk kunnen concentreren op dingen die me niet interesseren en zo. Ook ben ik hoog sensitief. De wereld ligt voor mij onder een vergrootglas. Samen met verschillende begeleiders daar in de loop der jaren eens ingedoken. En na een tijdje werd geconcludeerd dat ik wel eens hoogbegaafd zou kunnen zijn. Niet dat ik op dit moment weet wat ik daar mee moet, maar dit terzijde. Wel heb ik in de afgelopen jaren veel hierover gelezen en kom vaak verhalen tegen van mensen die in eerste instantie de diagnose AD(H)D hebben gekregen, maar later “gewoon” hoogbegaafd bleken te zijn. Als ik het betrek op mezelf (en m’n kinderen van 22 en 19), dan zie ik enorm veel overlap tussen AD(H)D en hoogbegaafdheid. Ook ik denk in plaatjes, kan ontzettend van de hak op de tak springen (enorm snel schakelen) en heb moeite met me te concentreren op zaken die er (voor mij) niet toe doen. M’n zoon (19 – ADHD) heeft dat ook, maar die stuitert de hele dag in het rond, is enorm impulsief, maar daarnaast ook erg intelligent en zeer creatief. M’n dochter (22) zit nu in een hulpverleningstraject om te kijken of zij ook hoogbegaafd is of dat er andere oorzaken zijn voor haar problemen. Ook zij is behoorlijk intelligent en heeft zowel ADD symptomen als HB kenmerken. Ik probeer steeds minder labels te plakken op mensen, want iedereen is anders en je voorbije leven (en afstamming) kan enorme invloed hebben op je gedrag in de rest van je leven, maar ik den wel dat het enorm van belang is om duidelijk te hebben of iemand nu AD(H)D heeft of (hoog)begaafd is. Zeker op jonge leeftijd. Heb echt een aantal zeer trieste verhalen gelezen over volwassenen die als kind de AD(H)D sticker kregen, maar dat dit uiteindelijk een misdiagnose bleek te zijn, met alle gevolgen van dien. Aan de andere kant is er relatief nog erg weinig bekend over HB, terwijl AD(H)D inmiddels ingeburgerd is. Daarnaast kom je met een AD(H)D diagnose in aanmerking voor hulp, terwijl HB helaas voor veel mensen (óók huisartsen!) nog iets ongrijpbaars is (“je bent hoogbegaafd, dus wat is het probleem?”). Als ik naar m’n eigen kenmerken kijk en die loslaat op zowel HB als ADD, dan pas ik, zonder nuancering van die kenmerken, in beide groepen. Worden deze kenmerken echter genuanceerd, dan wordt het ineens een heel ander verhaal.
Thanks for your response Theo.
I have also looked into giftedness and then I recognise so much in it in myself. For me, it is clear that I have ADHD but I wouldn't be surprised if I am also HB. Something that certainly didn't stand out at school before. Was really not a good student, didn't care about anything, never paid attention and therefore certainly didn't seem very smart. Every time I was asked a question, I didn't know the answer, purely because I just wasn't paying attention at all.
Anders gezien was, en ben ik nog steeds, wel iemand die vaak wordt gezien als zeer intelligent. Mij wordt vaak gevraagd van welke universiteit ik kom etc. Ik kan ook niets met oppervlakkige mensen die over ‘niks’ kunnen praten. Bij mij moet het of lekker lachen en clownen of diepgaand zijn. Anders heeft het voor mij geen zijn.
In addition, in one way or another, I am also very good at a lot of things, both on a practical and theoretical level. Have a lot of political insights, view of the world. Have enormous knowledge in various fields but am also a handyman who repairs my own car and tackles everything in the house. I also like extreme sports like freestyle snowboarding and was a stuntman for a while. Then again, was an instant favourite there, picking up very many stunts very quickly without fear. As if I have some sort of 6th sense with which I just feel how things should be done. You don't have to explain it to me, I just feel it and then just do it. Done, thats it.
Allemaal dingen die je niet vaak samen ziet in één persoon. Zeker niet als je bedenkt dat ik ook nog eens hooggevoelig ben.
Ik was als kind ook in veel dingen (snel) goed waardoor ik nooit kon kiezen wat ik nou eigenlijk wilde. Immers, koos ik voor het één dan miste ik het ander.
Also, you don't often see an adrenaline junkie, climber, cyclocrosser, freestyle snowboarder and you name it, having a lot of knowledge on a theoretical level as well.
Ik miste altijd iets bij andere mensen omdat de meeste mensen goed zijn in één ding en daar dan vol voor gaan. Ook mis ik de diepgang. Hierdoor voelt het alsof ik nooit op hetzelfde level zit.
All this made and still makes me quite lonely and I have suffered a lot from depression. Unfortunately, I now also have CFS/ME, which I am still working on recovering from. That's going in the right direction, though.
Sounds very cocky so this reaction of mine haha. But thought I'd drop it after your reaction.
Thanks.
Greetings,
Jochem
Hoi Jochem. Bedankt voor je antwoord. Leuk om te lezen! En grotendeels zeer herkenbaar! Zeker het stuk over het niet kunnen kiezen, want alles is interessant, of het afdwalen tijdens de les omdat je in je hoofd weer wereldproblemen aan het oplossen was ;). Maar ook het stuk over het contact met mensen. Heb een aangeboren afkeer van small talk. Praten om geluid te maken en zo. Ik vind dat een kunst, hoor (kapsters bijv.), hou me ten goede. Maar niet voor mij. Of fun of diepgang. Precies zoals jij zegt. Ben zelf niet zo’n adrenaline junky, maar vind het wel leuk om “het randje” op te zoeken, als je begrijpt wat ik bedoel.
Maar goed, het ene sluit het andere niet uit, natuurlijk. En onder de streep maakt het in principe niet uit of je nu AD(H)D hebt of HB bent. Het gaat er maar om hoe je in je leven staat en of je eruit haalt wat je eruit wilt halen. Als dat een goed gevoel oplevert, is er natuurlijk helemaal geen probleem. Heb alleen bij mezelf gemerkt (en bij veel anderen gelezen) dat de weg naar het checkpoint vaak een (vervelende) omweg is. Dat er veel geneuzel voorkomen had kunnen worden indien men of wat dieper op de klachten ingegaan was, of de klachten op andere manieren benaderd had. Ik kom natuurlijk uit een tijd waarin ADHD nog niet eens bestond (kwam in 1980 van de basisschool), dus kan ik mijn juffen en meesters uit die tijd natuurlijk ook niets kwalijk nemen. Maar mijn glansrijke carrière stopte ook wel meteen in dat jaar. Simpelweg vanwege het feit dat men niet wist/begreep wat er mis was met mij. “Je doet niet genoeg je best! Je hebt toch havo/vwo advies? Kom op, dan!”. Dus misschien dat het bij mij ook wel een beetje dieper zit, dan gemiddeld. En achteraf is het altijd makkelijk praten. Vandaar ook dat ik er bij mij kinderen wel erg alert op ben. M’n zoon stuitert prima, dus begin ik bij hem niet eens over een mogelijke HB, maar m’n dochter loopt behoorlijk vast, dus wil ik wel in de gaten houden in welke richting zij door de hulpverlening gestuurd wordt en of zij zich daar in kan vinden. Want ik weet uit eigen ervaring dat een misdiagnose misschien wel leerzaam kan zijn, maar ook onnodig veel tijd kan kosten. Erg frustrerend wanneer je na een aantal jaren hulpverlening thuis zit met het gevoel dat er iets anders/meer aan de hand is en dat je al die jaren op het verkeerde spoor zat. Maar goed, het wordt allemaal wel wat zwaar, nu… ;) Ik geniet in de lente nog steeds intens van de eerste vlinder en de eerste warme zonnestralen op m’n gezicht, dus zo slecht zal het niet meer gaan. :D
Small talk, brrrr… haha, mijn vader noemt het altijd een hoop lucht verplaatsen. En naar de kapper gaan. Dat doe ik al jaren niet meer. Vaak knip ik het zelf of laat het weer 2 jaar groeien voor de blonde surfer look :P
Maar dat is het ook, het maakt niet zo heel veel uit wat het nu precies is. Wat ik vooral lastig vind is het chaotische en dat ik een slechte focus heb en door alles wordt afgeleid. Tenzij ik in hyperfocus kom. Ook het motivatiegebrek… ergens helemaal vol op losgaan en er dan weer snel op uitgekeken zijn. Dat zijn wel de bekende ADHD characteristics.
Soms zou ik willen dat ik meer structuur en ordening in m’n hoofd heb.
Een misdiagnose lijkt me inderdaad niet fijn. Wat dat betreft is het ook zo lastig. Er is zo enorm veel overlap en mensen zijn eigenlijk niet in allemaal hokjes te verdelen. Zoveel variaties…
Thanks!
Trek je je bij HSP andermans kritiek erger aan? Ik weet niet hoe het komt, maar mensen die een beetje depressief zijn zoeken elke keer mij uit om kritiek te spuien. Ik zit eigenlijk te denken dat ik een sjaal moet breien waar op staat “I don’t want your opinion”. Vanwege mijn ADHD lukt het me NIET om NIET te reageren. Dan loopt het elke keer uit op een soort ruzie (en het gaat nog wel om MIJN manier van leven). Het duurt bij mij weken voordat ik weer aan iets anders kan denken. Ik zou dan ook graag contact leggen met soortgelijke mensen.
Sounds very familiar to me. Both for myself and a friend of mine with ADHD who is also highly sensitive.
We zijn misschien erg vatbaar voor dit soort dingen. Hebben een hoog rechtvaardigheidsgevoel en willen alles ‘oplossen’. Dat zorgt weer voor irritaties etc.
Maybe we can also be very responsive to things that others just pass by. For me, it is very difficult not to go into everything and think about it. Then again, I can be knocked out by this for days.
Indd! Zo’n situatie heb ik pas ook gehad. En ook iemand die in een depressie zat.. net of ik soort aantrekkingskracht had ofz. Persoon begon mij opeens te appen en al zijn problemen aan mij te vertellen. Ik zoeken naar een oplossing maar uhm jaaa… ik liep zelf helemaal vast. Terwijl ik graag naar een oplossing had gezocht.. zelf heb ik add.. maar soms vraag ik me af of ik niet een hsp ben?
I'm still thinking about it weeks later, so annoying etc
Greetings
What a clear article. Great to read. Lots of recognition too.
Our son (almost 9) has recently been diagnosed after examination; ADHD (type unknown to us), high sensitivity and autism with additional depressive symptoms and anxiety. So the combination ADHD and high sensitivity is not so strange, as we thought. It also all makes sense with the depressive symptoms and anxiety, quite logical even.
However, the combination with autism makes it very difficult for us to reconcile. It is still so fresh that the advised psycho-education has yet to be planned, but in the meantime we are wondering how this is possible.
Ook bijzonder: op social media kom je haast overal de term HSP tegen. Terwijl de mensen die je tegenkomt in de hulpverlening (onderzoeksbureaus/psychologen/orthopedagogen, noem maar op) deze term niet gebruiken. Wij horen “hoogsensitief” of “hooggevoelig” genoemd worden en hier zou in België verschil in zitten, terwijl in Nederland dit verschil niet wordt gemaakt waardoor natuurlijk verwarring ontstaat.
Somehow it doesn't matter. After all, you are the way you are and you are good that way. But for the world around you, like school when you are almost 9 and still have a long way to go, it would be nice if you could offer a clear label with accompanying instructions. How do you do that when different terms are being used everywhere, creating almost a yes-no situation?
What about these 3 terms? Is it just all the same with some personal nuances, or is there a real difference there too?
And how could I possibly reconcile this with autism added to the label?
Dit is al een vrij oud artikel, maar wel voor het eerst verhelderend zonder “zweverig” over te komen. Hopelijk is er dus toch nog iemand actief mee bezig die misschien nog wat meer verheldering kan bieden.
Hi Ilse,
The terms HSP, hypersensitive and highly sensitive all refer to the same thing. By the way, HSP is not an official psychiatric diagnosis you can get. Therefore, to my knowledge, it is not included in the DSM-5 where you can find all psychiatric and psychological labels.
There is a lot of overlap between autism and HSP. Many people sometimes do not know whether they are HSP or still mildly autistic or both.
You could think of it as a spectrum where HSP is on the left side of the spectrum and traditional autism on the right. In between are then all kinds of labels like PDD-NOS, asperger etc. In addition, ADHD/ADD but also dyslexia occurs a lot in overlap.
More information on HSP and the characteristics of HSP can be found here.
Thanks for the clear explanation!
I myself also wonder how pms symptoms relate to this. With severe pms (pmdd) there is a lot of focus on depression but many of the features of ad(h)d I recognise during the pms phase
Sommige dingen in het artikel vind ik eerder stereotypisch en niet altijd correct. Ik heb ADHD-C en integenstelling tot wat het artikel zegt ga je lang niet altijd merken dat ik ADHD heb tijdens een groepsgesprek of dat ik altijd veel praat of dergelijke. Ik ben namelijk een heel verlegen persoon die zich heel vaak niet op haar gemak vind ik sociale situaties (wat vaak voorkomt bij mensen met ADHD) en ga dus heel vaak zwijgen bij zo’n gesprekken. Ook is het helemaal niet zo dat mensen met ADHD meestal erg creatief zijn, ik ben namelijk totaal niet creatief (en er zijn nog een groot aantal mensen die ik ken met ADHD die niet erg creatief zijn), ook denken lang niet alle mensen met ADHD in beelden in plaatjes. Als voorbeeld ik kan dat totaal niet… (en ik ben lang niet de enigste die dat niet kan en ADHD heeft). Wat bijna alle mensen met ADHD wel hebben (en hier niet vermeld staat) is een heel erg groot doorzettingsvermogen. Dit komt doordat veel mensen met ADHD over het algemeen veel tegenslagen etc ervaren door hun ADHD, maar daar mee om leren gaan en leren om te blijven door zetten.
Hi Sophie,
Thank you for your response. I understand what you mean. In that respect, it is also not so black and white to name and there are always exceptions.
Similarly, many people are diagnosed with autism/pdd-nos, asperger's but also dyslexia and the like in addition to ADHD. Because of these overlaps, all kinds of differences can also occur.
What you describe about being very shy and therefore not noticing the ADHD-C I can definitely relate to. But isn't it then true that when you do feel very comfortable you become a lot busier and more agile? For example, when talking to people.
Wat ik me wel afvraag is wat dan de doorslag was bij jou dat ze je de diagnose ADHD-C hebben gegeven en niet ADHD-I. Want eigenlijk is het voornaamste verschil de ‘H’ van hyperactiviteit. Verder zijn de meeste kenmerken eigenlijk behoorlijk hetzelfde. Wat je ook wel ziet is dat mensen op jonge leeftijd de diagnose ADHD-C krijgen en dat dit later veranderd in ADD (ADHD-I). Vaak zijn dan alle symptomen nog even heftig aanwezig maar de hyperactiviteit komt meer op de achtergrond te liggen waardoor je eigenlijk niet meer kunt spreken van ADHD-C. Het chaotische, vergeetachtige en last hebben van een wir war aan gedachten komen verder bij allebei de types voor.
But either way, we are all different and pigeonholing remains tricky. Actually, this is not entirely possible either but it can also have its advantages for when you want to target people in the best possible way.
All the best.
Greetings,
Jochem
Hi Sophie,
Fijn om dit even te lezen,want ik begon al over mij diagnose adhd-c te twijfelen.Ik kan me ook totaal niet vinden in het druk doen en veel praten, in tegendeel.Hoe vaak ik niet krijg te horen dat ik zo rustig overkom en niet zoveel zeg….terwijl ik me van binnen heel anders voel dan dat.Ook ik ben heel verlegen en plaats mezelf eerder op de achtergrond dan op de voorgrond.Hierdoor voel ik ook vaak de o begrip als verteld dat je adhd hebt,daarom zeg ik het ook vaak maar niet,ervaar jij dat ook zo?
Greetings from a quiet adhdler
Pleasant article to read. I myself work as an SPV in the mental health sector and often run into my vulnerabilities too: overstimulation and perfectionism resulting in impulsivity, brooding and fatigue. Finding the right balance is always my biggest challenge. As such, I have also frequently delved into ADHD, ADD and HSP. A critical note I would like to make is that these collective names of symptoms take on too much of a life of their own. What I think is important to mention is that there is no truth to these topics. A diagnosis or character trait are coined by people in the context of western society. In this society, thinking is very disorder-oriented. Economic interests determine the speed of our society which is geared towards the average person. Misfits are seen as a problem because they cannot always keep up with the rhythm of the big mob. And of course, nutrition and social equality is also an important perspective to take into account. Not everyone gets the same opportunities to develop peacefully. I would also like to see this nuance reflected in the articles circulating on the internet.
Of my children, two are different. Adhd I heard in one and pdd nos in the other. The other three children can concentrate a little better but also indicate that they find it difficult. These disorders do not run in our families. I am from 1968, I had mumps and measles around 6 and 2. My generation is very large. So how does such a deffect suddenly occur in two of my children?
Ik vind dat gek, ik heb mij altijd afgevraagd hoe dit nu kan en heb altijd geweten dat er iets van buitenaf de stoorzender moest zijn. Eerst heb ik het bij de verandering van voeding gezocht, later ook daarbij de versnelling in onze maatschappij. Toch ben ik verder gaan lezen en verbanden gaan leggen met de vele vaccinatie cocktails die babys vanaf zes tot acht weken ingespoten krijgen. De bijgevoegde giftige stoffen die zogenaamd niet schadelijk kunnen zijn voor de baby …. Vanaf 1987 werd Adhd opgenomen en beschreven als een disorder. Ah dat is een opvallende datum.
My generation received the dktp three times, and 1 x the smallpox shot (which incidentally disappeared from the schedule at the time because of too much damage and fatalities after administration) from 1974 onwards, the separate B (mumps) M (measles) and R (rubella) were added. From 1984, the BMR was included in the RVP as a cocktail. From that period onwards, I see (also through my work) more and more people growing up with disorders = brain damage?
Kijk ik nu naar alle verhalen van wanhopige ouders dan moet er wel een causaal verband zijn tussen het ene en het andere. Veel mensen willen dit niet zien en blijven geloven in de goedheid van onze overheid en gaan door met (steeds meer) vaccineren van hun liefste kindjes ter voorkoming van ‘ernstige’ ziektes.
I get very worried when I see how the group is growing with all conditions and disorders and how the group is shrinking who are not affected by anything. It's just what you want to look at, do your own research, don't just assume everything and consciously make your choice when yourself have children and go to the CB for the first time (by the way nothing is compulsory now, including the CB)
I am now continuing to decongest vaccinations in my children through Cease therapy and using CBD oil. It is also notable that both children are HSP, which is very nice and difficult in these over-stimulated times. Unfortunately, they have also been additionally burdened with an arsenal of vaccinations at a very young age.
Hoi An,
I personally will not be surprised if vaccinations play a big role in these conditions. I can't say much more about it but I too have had all vaccinations and also later in life with a view to travelling abroad.
My idea is that it is a combination of the vaccinations and the sensitivity of your genes, plus possibly further environmental factors.
You're pretty done with that if you're sensitive to this.
Later in life, you can do all sorts of things to feel better and more balanced where you can think of meditation, yoga, nutrition, your sleep pattern, supplements, etc.
There are also all kinds of options for detoxifying heavy metals. Maybe you could look into that.
Hello all,
Laat ik dat enge woord “UWV” maar even vallen…
Vraag om info: weet er iémand hoe het UWV staat tegenover HSP? ADD wordt inmiddels (op somkige plekken?) voluit (h)erkend. Ik doel specifiek op: HSP als “probleembeschrijving” (en dus een labeltje met als doel dat behandeling vergoed kan worden) met een (bij de cliënt) aansluitend reïntegratie/coachings/resocialisatie/uitstroom GGZ traject. .. Ik ben héél benieuwd naar jullie ervaringen!
Fri. Gr. Lisanne
Hello Lisanne!
I myself was fully discharged by the UWV when I was 40, am now 56 years old and think it is actually with me anyway HSP was wat mij de das omdeed in mijn werk. Eigenlijk al vanaf het begin merkte ik dat bedrijfsartsen HSP nou niet echt serieus namen als “arbeidshandicap”. Ben daar toen ook mee gestopt om het te verdedigen en uit te leggen.
Vooral oudere artsen of rechtlijnig denkende UWV artsen denken helaas nog zo.. Dus veiliger met de “sticker” ADHD/ADD op het voorhoofd naar de keuringsarts gegaan.
Zo’n keuring is persoonlijk, wie is je arts, kan je het “logisch verwoorden”, met heel veel geluk zelf HSP (denk het niet in zo’n beroep ben je binnen een jaar ontslagen of je hebt een burn out)
Mijn bescheiden advies; voorbereiden gaat bijna niet, ga als HSPér op je intuitive gevoel af, vingers crossed en geniet van je “gave’ maak er positief gebruik van.
perhaps you have been by now and are without all the stress...;-)
I enjoyed reading the piece and will have to read it a few more times.
My nephew (8) and niece (6) also have this problem now. With my nephew it has been labelled with niece it is yet to be investigated. Nephew is very hyperactive and especially in e period when there is a lot of tension such as St Nicholas and his own birthday. Has trouble if he is not listened to. At school, they are quick to say he is aggressive but the opposite is true. My niece also struggles with learning. So I don't know what will come out at the psychologist, knowing that her father has ADHD and dislexic runs in the family. Has many similarities ADHD like learning difficulties (concentration).
Would love to find out how many techniques there are to get those stimuli going without reaching for drugs.
Hi Michel! Maybe Access Bars would be of interest to you then. It helps me (ADD & HSP) tremendously!
Dit is vooral weer geneuzel over ‘disorders’ die louter bestaan in de breinen van de DSM-samenstellers van de American Psychiatric etc. Mensen verschillen in mate van gevoeligheid voor prikkels, dat wil niet zeggen dat iemand een stoornis heeft. Wij leven in een wereld die is overladen met prikkels en waar weinig ruimte is voor rust, traagheid. Als je minder goed ins staat bent, misschien nooit geleerd, jezelf voor de overmaat aan prikkels af te sluiten, kun je overvoerd raken. Een beter uitgangspunt is uitgaan van verschillen tussen mensen en leren conform je aanleg te existeren.
Hello,
Ook ik ben Belgische Hilde :-) en moeder van vier. Ik werd op negenjarige leeftijd gediagnosticeerd met ADHD, dus ben het gecombineerde type. Ik ben 43 en ben na een burn-out twee jaar geleden gaan nadenken over wat ik nu echt wilde gaan doen in en met mijn leven. Wat “IK” graag wilde gaan doen. Doordat ik me heel moeilijk kon (en kan) concentreren en door het gebrek aan inlevingsvermogen van ouders en leerkrachten had ik destijds het middelbaar niet afgemaakt. Een echte “drop-out”… Ik heb wel altijd leuke functies gehad, was goed betaald (verzette het werk van drie personen :-) dus lekker meegenomen voor de firma’s waarvoor ik heb gewerkt) en kan mezelf een selfmade woman noemen. En toen was er die burn-out… Mijn perfectionisme, dat op alle vlakken echt extreme vormen kan aannemen, heeft me genekt. Ik heb na reflectie besloten om opnieuw te gaan studeren. En hip hoi, binnen twee maanden rond ik mijn middelbare studies af (gedeeltelijk centrale examencommissie en gedeeltelijk toekomstonderwijs) en start volgend schooljaar aan de universiteit Gent met de opleiding psychologie. Ik wil ECHT een verschil maken voor volwassenen met AD(H)D, er zijn echt te weinig gespecialiseerden hier in dit Belgenland!
Wat ik vooral opmerk is het verschil in ‘schoolse’ benadering tussen vroeger en nu. Drie van mijn vier kinderen zijn reeds gediagnosticeerd met ADHD of ADD. De kleinste van vijf werd nog niet getest maar ook bij hem wijst alles in de richting van ADHD. Haha, (en eigenlijk is dit niet grappig maar kom…) ik blijk wel erg sterke “ADHD” genen te hebben. Vroeger, en dan heb ik het over de periode waarin ik school liep tussen mijn zes en achttien jaar, werd je gewoon betitteld als “druk, ongeïnteresseerd, dromer, moeilijk kind,… (het lijstje is erg lang) en kreeg je absoluut geen ondersteuning want ADHD (toen niet echt gekend) was voornamelijk een hersenspinsel en het gevolg van een “foute” opvoeding. Nu krijg je, indien je uiteraard over een diagnose document/verslag beschikt, extra ondersteunende maatregelen (iets meer tijd om je proefwerk in te vullen, de mogelijkheid om mondeling examens af te leggen, een keertje te gaan wandelen als je het al eens wat moeilijker hebt om te blijven zitten, en, en, en). Ik heb me dan toch maar laten hertesten, want had destijds wel de diagnose maar geen attest gekregen. Ik heb, nog steeds dus :-)) ADHD en ben dus van het gecombineerde type, concentratiestoornissen en impulsiviteit/hyperactiviteit, gecategoriseerd als matige tot ernstige stoornis die zwaar “handicapping” is. En eerlijk? Dat is het ook … “handicapping” in deze mallemolen van een wereld. Ik hoor alles, zie alles, voel alles en langs de andere kant probeer ik alles (vrij letterlijk te nemen) te weten te komen en te leren over de onderwerpen waarmee ik bezig ben. Bij sommige van de reacties op jouw blog, die ik echt leuk en verrijkend vind, bloedt mijn hart en zou ik de persoon in kwestie een warme liefdevolle knuffel willen geven. Bij andere reacties (die eerder alles een beetje over de zelfde kam scheren of die AD(H)D als zodanig minimaliseren) word ik “echt” opstandig. Nu ja, ze gaven ook wel de aanleiding tot het beginnen typen / antwoorden.
AD(H)D is voor mij niet altijd kommer en kwel… Soms is het een zegen en soms is het een vloek. Wij AD(H)D’ers, kunnen meer. Wij zijn in staat grootsere dingen neer te zetten dan de doorsnee mens. We beschikken over een SUPER FOCUS, waar zelfs een ASS’er een puntje aan kan zuigen en een dosis energie waar een duracell-konijn bij in het niets verdwijnt.
Ik zie mezelf helemaal niet als egoïstisch, ik cijfer mezelf te vaak weg om voor anderen in de bres te springen. Ik kan wel heel moeilijk hoofd- van bijzaken onderscheiden… alles is even belangrijk, lijkt mij vaak. Of in ieder geval kan een detail aanleiding geven tot een grote catastrofe bijvoorbeeld… dus ik ken ook steeds alle bijzaken uit de cursus.
I am sociable, good-humoured and usually fun to be around. But I also finish other people's sentences or answer even when really not asked. I am straightforward, very present, honest and above all very sensitive. Au fond, I am just Eva.
Na het filmpje te hebben bekeken wil ik toch ook heel graag verwijzen naar de website “totallyadd” de documentaire / film “ADD and loving it” is een zalige benadering van onze “stoornis” :-), zeer leuk gebrachte visies op AD(H)D…. door AD(H)D stand-up comedians. Echt de moeite om eens te bekijken. Ik heb mezelf alle door hen aangeboden filmpjes aangeschaft… dus voor de geïnteresseerden…. ik laat zo dadelijk mijn mailadres na.
En dan, nu ik hier toch aan het typen ben en op zoek ben naar voldoende respondenten om een valide eindwerk te maken…
Als eindwerk voor Humane Wetenschappen, moet ik een wetenschappelijk onderzoek voeren naar een onderwerp van eigen keuze. Uiteraard was voor mij snel duidelijk dat ik meer wilde weten over AD(H)D en met name hoe groot de impact van de feedback die we als kind hebben gekregen (van ouders, leerkrachten etc…) op ons AD(H)D-gedrag is op ons zelfbeeld…Het zelfbeeld dat we hadden als kind, maar ook de impact op ons huidige zelfbeeld. Met andere woorden, hebben de opmerkingen en dus de feedback, ons getekend of is het enkel onze AD(H)D “stoornis” die maakt dat wij, AD(H)D’ers, een minderwaardigheidscomplex, faalangst, perfectionisme enz, enz, hebben ontwikkeld? Ik heb een online enquête opgemaakt. Ik roep mijn lotgenoten op om 10 minuten van hun kostbare tijd te willen spenderen aan mijn onderzoek… Als je je mailadres er in invult stuur ik je achteraf ook nog het complete onderzoek door. Anonimiteit wordt gewaarborgd en de gegevens worden niet doorgegeven aan derde partijen.
Wie zich geroepen zou voelen om me te helpen… enorm bedankt bij voorbaat! Hier volgt mijn mailadres (stuur me even door dat je wil meewerken) -> eva@fuster.be
Liefs en vooral veel succes in wat éénieder van jullie onderneemt!
Goeie raad voor mensen met onhebbelijke ouders, familieleden of “so called friends”…. Doorknippen, verbreken die banden!!!! Volg je gevoel en steek je energie in dingen die het waard zijn! Begin met energie voor jezelf over te laten!
x
Eva
Bye, as far as I know I am not an ADHD star.
Presumably an HSP star though. But even here in the Netherlands, I notice a lot of confusion among psychiatrists and psychologists about making the right diagnosis. Partly because you often only end up at a mental health institution if you are overburdened and/or traumatised for a long time. Burnout is also often not recognised here. Not even by experts in the field and certainly not in schools. I find it really serious that highly sensitive children often go completely wrong at school. They are belittled and because they are ashamed they do not show outside the door how hard they have it even when they are severely overworked and depressed. In school, one should know at least a little about the psychology of the child and what can go wrong and how mentors or teachers can recognise it, Because these children are largely dependent on their teachers and mentors. In my experience, parents are quite underestimated on their knowledge and knowing their own child. I have really heartbreaking experiences, not necessarily just in my own family but I see it happening to other parents and children. I see too many children and young people committing suicide . I don't find that crazy! They go crazy within the home school system and if something happens at home, such as a divorce or the death of a loved one, they immediately point the finger at the parent. It is high time that GPs, teachers, mentors and social workers take a hard look at themselves and their systems. Because there is a lot more going wrong there than ever comes to light! Many teachers are far too young, too narrowly educated and have far too little knowledge and understanding of a child's psyche. Exceptions of course. But here in the Netherlands, teachers and social workers and doctors are often overburdened too, they don't have and don't take the time and schools have become learning factories ! A child or young person needs personal attention and a feeling of safety and appreciation. You hardly find that anymore within today's systems and as a parent you have to watch helplessly how they ruin your child. Not on purpose but out of previous issues and ignorance. As an HSP or other children who are not quite average or mediocre, you have a problem. Everything goes fast, quick and superficial. And all this while both parents often have to work to make ends meet and pressures from the performance society and the many choices and temptations are ever increasing! I think it is high time to ask ourselves what the hell we are doing. The Netherlands but probably also other countries need a wake-up call before it is really too late. Hsp-ersons are scouts they are the first to experience when something is wrong. By taking them seriously, one can benefit from this and intervene, because other children with yet other qualities are bound to follow! Because everyone is naturally sensitive to a greater or lesser extent!
Hi Eva great your response substantive and yet equally engaging. Both as a person as a mother and as an educator and psychologist it is very helpful to me! And totally top your topic! To be honest: I do believe that it is mainly the feedback that may or may not derail you internally ...
I wish you all the best in enjoying yourself and your children and this world!
Duidelijk een reactie van iemand die er zelf geen ervaring mee heeft. Ik heb zelf ADHD-3 ik zou graag een dag willen ruilen met iemand die niet last heeft van een brein wat op hol geslagen is. Of dat ik me eigen niet een dag hoef op te sluiten om nare toestanden te voorkomen. Dit is echt geen verzinsel van de pharmaindustrie. Het is niet voor niets een ‘afwijking’. Als u nou niks zinnigs heeft toe te voegen zeg dan helemaal niks of ga je huiswerk doen.
Hilde,
Waarom ben ik in Belgie geboren en niet in Nederland. Dat zou mij al vele jaren onnodig leed hebben bespaard! Jullie staan zoveel verder met diagnosestelling, juiste gegevens en vooral ook begrip van de meeste dokters in de geneeskunde zelf. Ik ben moeder van drie “ondertussen al grote, dus de zwaarste en drukste periodes zijn nu achter de rug” grote jongens van 14, 18 en 21 jaar en wij behoren ook tot zo een genetisch complex gezin. Mijn man heeft zich tot hier toe nooit willen laten testen, voor hem is dit onderwerp zo goed als taboe met als gevolg dat ik na al die “opvoedkundige” jaren er nu volledig doorzit. Zoals iemand schreef, ze hebben alle 3 een verschillende manier van aanpak nodig om hun zelfvertrouwen niet te beschadigen door teveel negatieve kritiek bij ons vooral op school! Elk kind hun eigen creativiteiten laten ontwikkelen want dit zijn echt wel kinderen die tot veel in staat kunnen zijn als ze de juiste begeleiding krijgen! De ene met HSP moest volledige stilte hebben tijdens het studeren terwijl de andere typische ADHD er beneden op zijn drumstel zat te spelen! Dit is maar een enkel klein voorbeeldje van hoe het er bij ons thuis alle dagen aan toeging. Een ding is zeker waar, bij ons was er altijd ambiance. Alleen werd ik er bij momenten wel gek van. Heel veel van zo’n soort situaties die zich bij ons thuis doorheen al die jaren hebben afgespeeld hadden in feite moeten gefilmd worden. Dan was ik nu in het bezit van harde bewijzen voor het grote aantal Belgen die nog steeds beweren dat deze kinderproblematiek niet bestaat maar dat dit alleen maar aan de opvoeding ligt, zelfs eigen familie.
Which diagnosis is given correctly does not matter so much in hindsight, but as a parent it is very important to know as early as possible what exactly is going on with your child. Because it is precisely this group of youngsters where things can quickly go wrong because their nervous system is much more sensitive. However, it is precisely the ADHD/HSP children who have a lot of potential and it has always existed. In this day and age, they simply stand out more quickly because at school, they are now expected to perform faster and at a much greater rate. They also tend to be children who need more time than anyone else to finish their tests. I wonder how science writes about this in a decade or so. ?
Wauw …. Zoveel info ,maar zo waar !! Wij hebben zo’n gezin met van alles een beetje 2x ADHD type 1 1x HSP en nog 1x ADHD type 3 met een vorm van PDDNOS en eentje die type 2 heeft als ik het zo lees en 2 met Dislexie ! Ja nooit een saai moment bij ons thuis maar ook heel vermoeiend ben soms echt op zo moe pfffff altijd maar een vol gevoel in mijn hoofd altijd maar de juiste dingen tegen de juiste persoon zeggen zodat het maar niet verkeerd binnen komt !! Het onbegrip wat we al hebben te verduren gehad van de buitenwereld maar 1 ding weet ik zeker mijn gezin leeft en geniet en ik hou ervan en we zijn sociaal op onze mooie manier en staan altijd klaar met een helpende hand was het alleen anders om ook maar eens zo ?? maar ik ben trots op wie we zijn en waar we staan !!! En never A Boring moment at or house wat we vaak te horen krijgen bij jullie is er altijd leven in de brouwerij en kan “bijna ” alles !! Jochem bedankt voor je stukje er is me weer veel duidelijk geworden en ga dit zeker delen met anderen
Hoi Agnes, een leuke dolle boel zo te horen bij jullie. Inderdaad precies zo’n soort mix waar ik over schreef, haha. Snap dat het ook vaak vermoeiend kan zijn zo te horen maar je doet het goed hoor :) Leuk dat je wat aan het artikel hebt gehad en bedankt voor het delen.
Greetings, Jochem.
Ik heb het artikel gelezen, nou ja gelezen……. moet dat nog een paar keer doen voor dat ik het snap.
I have been diagnosed with AD(H)D, am always Hyper in my head, also see too much, hear too much, overstimulated,
too many emotions- mood swings.
Chaotic, start everything, but rarely finish anything.
Am very tired.
Greetings Carla
Hi Carla,
How annoying for you. There are many people who benefit from the natural remedy lto3. Mainly also for symptoms you describe, but also for concentration. It has become especially popular among people with ADD, ADHD and high sensitivity, but also people with burn-out and stress. You can here lto3 experiences find.
For more information on lto3, please visit here http://www.addkenmerken.net/lto3/
Good luck with everything.
Greetings Jochem
Sorry, I had not read it properly.
I am an HSPer who is in her 3rd Burnout. ;)
I have all the characteristics of the HSP: when I enter somewhere, I see all the details, feel the atmosphere, hear every sound, sense people's moods, catch what they think and expect from me and feel my own emotions about it and my own insecurity.
In short: I see too much, hear too much and sense too much and feel too many emotions myself.
I used to think I had ADHD because I always arrive late and procrastinate on everything.
But when I read the book on HSP, I recognised more in it.
You know what I'm starting to wonder more and more, though?
Isn't everything just HSP?
You have the introverted HSP, which is a lot like autism.
You have extroverted HSP, which is a lot like ADHD.
You have the HSP sensation seeker, which is a lot like Borderline.
And HSPers who switch between the three, especially when they get overexcited.
The overlaps are greater because when an HSP is overexcited, they can't concentrate either.
En als ze chronisch overprikkeld zijn, zoals kinderen door hoge verwachtingen op school en privé met hun huiswerk, of in de pubertijd met de verwarrende hormonen en als volwassenen met alles wat “moet”, kunnen ze zich dus chronisch niet meer concentreren.
The big difference between ADHD and HSP is the empathy or empathic ability.
ADHDers komen egoïstischer over en hebben meer moeite om zich in een ander te verdiepen of mee te voelen.
They also listen less to what another person has to say and come up plumply halfway through the other person's story with something of their own concern that has nothing to do with the other person's problem.
Daardoor lijken ze egoïstisch.
Whereas an HSPer is totally sympathetic and sympathetic to another person and sometimes completely loses himself in it.
Except when an HSPer is overworked, then they can't keep their attention on the other person's problem either, or it no longer interests them.
ADHDers who are also high-sensitive also feel more strongly what another person feels or expects, but use that to go against that even more stubbornly and to push their own way through, beyond all limits.
While an HSPer actually becomes more insecure, because of what they sense from another and risk losing themselves because of it and have to fight to get back to themselves (and what they themselves feel and want).
As a result, they often become overworked and therefore indifferent to someone else's problem.
Hoi Roos, bedankt voor je fijne aanvulling. Alleen staan de dingen die jij noemt gewoon in het artikel beschreven ;)Ik herken me ook zo enorm in wat jij schrijft. Het chronisch overprikkeld zijn en noem maar op. Ik ben zelf iemand die zich heel goed in kan leven in anderen maar wat je zegt. Ik moet niet overprikkeld raken of overspannen zijn, want dan kan ik soms helemaal niets meer voelen en heb ik tijd nodig om weer tot mijzelf te komen. Mediteren helpt me daarbij. Het rare is ook dat ik me soms echt een ADD’er voel(die diagnose heb ik ook) maar op goeie momenten me eigenlijk best even goed kan concentreren en me heel normaal kan voelen. Alleen die goeie momenten duren nooit uren omdat ik dan alweer overprikkeld ben waardoor mijn concentratie en gevoel verslechterd. Bij mij hebben zoveel dingen invloed. De energieën van anderen om me heen, het weer, voedsel, andere mensen etc. Dan is het weer meer de HSP kant. Ik voel dan echt de spanning in mijn lijf. Bij mij switched het gedurende de dag nogal. Groet Jochem.
Roos, I don't think you can put it so black and white. Adhdders are empathetic, but they are busy with several things at once. As a result, they react too early or too late. Clumsiness in communication is not the same as lack of empathy. (While it sometimes does look that way, in behaviour you sometimes see overlap with autistic traits, but the disability is really on a different plane)
How beautifully you describe this! A feast of recognition concerning our daughter!
Heerlijk dat het zo helder word beschreven….heb soms nog het idee dat add of adhd-l typ wat bij mij het geval is niet word begrepen inde kringen…..word standaard maar op het drukke plaatje van adhd gegooit…… en dan worden mijn reakties en akties soms mis begrepen en als ik er dan bij zeg sorry ik kan er niet altijd wat aan doen en ik werk er aan krijg ik de reaktie vaak van ja ja zal wel….. dus de tekst nu gedeelt en dan kunnen ze het eens lezen en misschien meer begrip tonen…..
Thanks for your nice and kind comments! Really enjoy reading them! :)
Els, super that you are addressing this. This deserves more attention, especially what you say about misdiagnosis. Very regrettable! Good luck with your workshops :)
Greetings, Jochem.
Hello Jochem,
Ik kwam pas op mijn 50ste erachter dat ik een HSPer ben. Een vriendin gaf mij een boek over HSP met de woorden ” Lees dit eens,misschien herken je jezelf”
Mijn hele leven voelde ik mij anders. Therapie na therapie om in ‘balans’ te komen.
My ex a purebred adhder category 3.
Our children have the high sensitivity anyway. My youngest has been diagnosed with add with a phobia. She feels dead unhappy with herself. I referred her your to site. Personally, I think she is an HSPer.
I agree with Els that people are quick to be labelled with medication. Worse, in the mainstream the term HSP does not even come up. Good on Els for paying more attention to this in schools.
I read your columns attentively. They are clear and understandable . Thank you
Hyperfocus on and you read through the entire text in one go.
Very interesting!
Hello Jochem,
als interim docent en als coach/ counseller met als specialisatie onderwijs en hoogsensitiviteit zie ik het te vaak dat een leerling de diagnose add/ adhd/ autisme krijgt met eventueel de daarbij behorende medicijnen. Als ik dan echt in gesprek ga met de leerling, ouders, docenten blijkt al te vaak dat de leerling ‘alleen’ maar hoogsensitief is. Dit maakt me verdrietig: hoeveel kinderen lopen er niet rond met het verkeerde etiketje en krijgen niet de juiste ondersteuning. Fijn te lezen dat er meer mensen zijn die het (h)erkennen en het de wereld inzetten. Dank je.
My goal, in the short term, is to be able to run a workshop recognising hsp in schools for both parents and teachers. And to be able to support students with turning hsp as a burden into hsp as a strength.
Hi Els,
Should you still read this: I would love to get in touch with you.
Fri.Gr Lisanne
Dank voor dit stuk. Ik heb er veel aan gehad. Mijn dochter is een echte HSPér weet ik inmiddels ( ipv een ADDér )
So I read the news trumps with full attention and use the tips.
regards,
Marijke
Very nice that there are people like you Jochem, who can articulate our issues well. It is clear and well-organised. Thanks Jochem!
What a fine and enlightening article! Thank you!!!